Je kind is boos. Jij ook. En waarom dat precies de bedoeling is.

Je herkent het ongetwijfeld. Misschien heb je het vandaag nog wel meegemaakt. Of anders gisteren wel.

Je kind is boos. Of hij is moe. Of hij verveelt zich. Of een combinatie van die drie. En als je pech hebt zitten ook je andere kinderen in diezelfde bui.

Honger, moe, een teleurstelling, er mag iets niet van jou, een vriendje wil niet spelen, het regent. De oorzaak maakt niet uit. En soms is er niet eens een duidelijke oorzaak aan te wijzen.

Maar er is wel een duidelijk gevolg: ook jij komt terecht in diezelfde boosheid.

Je wordt ongeduldig. Je gaat harder praten. Je wilt dat je kind stopt met aandacht vragen, zeuren, huilen of schreeuwen. Maar dat gebeurt niet. En voor je het weet raak je zo gefrustreerd dat je ook begint te schreeuwen. Of je pakt je kind net iets te hard op. Of misschien trek je je wel helemaal terug en laat je – zoals mijn vader altijd zei ‘iedereen in zijn sop gaar koken’.

Herken je jezelf in zo’n situatie? Mooi! Want nu kunnen we er iets aan gaan doen.

Als eerste: boosheid is goed. Sterker nog: boosheid is je vriend.

Niet een vriend die met een aardig sms-je vraagt hoe het met je is. Maar meer een vriend die je eerlijk en duidelijk de waarheid vertelt. Recht in je gezicht.

En die waarheid is: je hebt te lang of te vaak verzuimd te doen wat je had moeten doen.

Boosheid is een emotie die je – net als alle emoties – iets wil vertellen. Boosheid is een zwaailicht dat fel oplicht en zegt: ‘Hier is iets niet in de haak!’ Maar het zwaailicht is alleen maar de boodschapper. En de boodschapper is per definitie onschuldig.

Maar wat willen die vriend en dat zwaailicht je dan echt vertellen?

1. Je hebt je grenzen niet goed aangegeven

Je bent niet in één keer boos. Boosheid is een emotie die naar bovenkomt als je te lang kleinere frustraties of irritaties hebt genegeerd. Of als je al te lang over je eigen grenzen hebt laten lopen. Stel: je kleuter het leuk vind om keihard van achter op je rug te springen. En er zijn heel veel kleuters die dat leuk vinden. Soms kun je het goed hebben en maak je er een spel van. Maar vandaag even niet. De eerste keer negeer je het. De tweede keer maak je er een geintje van. De derde keer vraag je vriendelijk of hij het volgende keer niet meer wilt doen. Maar hij blijft het doen. En eigenlijk vond je het de eerste keer al niet fijn. Dus bij de vierde keer verlies je je geduld. De boosheid laait in je op en je valt naar hem uit. Of je pakt hem vast en zet hem iets te hardhandig op de bank. Je bent er klaar mee. En je hebt je boosheid nodig om nu écht die grens aan te geven.

2. Het is niet de schuld van je kind

Je kind is onschuldig. In het voorbeeld hierboven volgt je kind zijn impulsen of zijn verlangens. Hij vindt het leuk om op je rug te springen. Of misschien is het zijn manier om aandacht te vragen. Wat het ook is, dat maakt niet uit. Jij bent geen slachtoffer van het gedrag of de buien van je kind. Dus ‘Ik ben ben boos, omdat jij iedere keer dit of dat…’ gaat niet op. Het is eerder: ‘Ik ben boos, omdat ik zelf niet eerder heb aangegeven dat ik dit niet fijn vond / er geen ruimte voor had / er met mijn hoofd niet bij was.’ Nogmaals: jij heb je eigen grenzen niet serieus genomen. En nu is het tijd om de regie terug te pakken en weer zelf in charge te zijn.

3. Boosheid is goed, je hoeft jezelf niet te veroordelen

Boosheid is geen ‘slechte’ emotie. Je bent geen slechte vader als je boos bent. Dus je hoeft je zelf niet op je kop te geven met ‘zie je wel, daar ga ik weer’ of ‘zie je wel dat ik niet met mijn kinderen om kan gaan’. Nog Je bent geen slachtoffer. Ook niet van jezelf. Boosheid heeft een slechte reputatie omdat we over het algemeen liever naar harmonie en gezelligheid streven. Je vertelt niet vol trots aan anderen dat je alweer boos was op je kinderen. Of op je partner. Of op je collega’s. Boosheid doet het niet goed op verjaardagsfeestjes of op je Facebook-status. Maar je boosheid heeft wel voorkomen dat je de situatie nog langer hebt laten lopen. Je boosheid heeft er voor gezorgd dat je je die grens nu wel hebt getrokken. Als je nog langer naar harmonie had gestreefd was je kind waarschijnlijk nog steeds op je rug aan het springen. Boosheid is een vierkante, horkerige, maar erg effectieve manier om te zeggen: ‘Tot hier en niet verder!’

Oké, nu dit helder is kunnen we verder.

Let wel: boosheid is een emotie, geen manier om dingen voor elkaar te krijgen. Het is niet de bedoeling om je boosheid te voeden en iedere keer bewust in te gaan zetten om een grens aan te geven bij je kind. Je bent namelijk niet boos op je kind. Ook niet boos op jezelf. Maar de boosheid borrelt – of kookt – als het ware door je lijf en vertelt je heel duidelijk wat je niet wilt.

Dus hoe ga je het vanaf nu beter voor jezelf regelen? Hoe kom je van een situatie waarin je iets niet wilt in een situatie waarin je dichter komt bij wat je wél wilt?

1. Wees alert en waakzaam

De padvinders zeiden het al: ‘Wees voorbereid.’ Ga er vanuit dat er elke dag dingen kunnen gebeuren waar je niet per se op zit te wachten. Dat is het leven. En dat kan variëren van een het derde glas melk dat aan tafel wordt omgestoten tot een klant of collega die volkomen onverwacht en onredelijk tegen je uitvalt. Als je verwacht dat deze dingen kunnen gebeuren, zullen ze je minder overvallen.

2. Stap uit het drama

Er zijn genoeg situaties en momenten waarin je voelt dat je frustratie en boosheid op de loer liggen. Je bent moe, een oude irritatie speelt op, het is erg druk op je werk, het eten is mislukt of je hebt een vervelend gesprek gehad met een familielid. Op die momenten kun je kiezen. Of je blijft in die frustratie hangen en je gaat hem gaat voeden. Op die manier daal je de emotionele ladder af en wordt het alleen maar minder. Chagrijnig, stil, terugtrekken. Passive agressive zoals ze dat in Amerika zo mooi zeggen. Veel mannen kennen die strategie. Of misschien ga juist schreeuwen en tieren. Maar je kunt ook je frustratie ook bekijken van een afstandje. ‘Oké, het eten is verbrand. Dat is even hoe het is.’ En verder niets. De wereld vergaat niet. Er is niemand dood. Ontspan. En dat geldt ook als je kind op het behang heeft getekend. Of als je puber dronken thuiskomt. Natuurlijk is dat niet de bedoeling en natuurlijk ga je dat aan je kind duidelijk maken. En tegelijkertijd: met schreeuwen, straffen of nadrukkelijk negeren en stilzwijgen ga je dit niet oplossen. Haal adem, neem afstand en ga door met je leven.

3. Wees mild naar jezelf en je omgeving

Net zo min als je de boosheid zou moeten veroordelen, zou je jezelf moeten veroordelen. Ook niet als je toch weer boos wordt. Deze dingen gebeuren nu eenmaal. Net zo lang tot dat je zo goed voor jezelf zorgt dat je iedere frustratie in de kiem smoort. Maar dat is waarschijnlijk een illusie. In de tussentijd, probeer je op de emotionele ladder omhoog te klimmen. Van frustratie naar ‘het maakt me niet uit’. En vervolgens misschien naar nieuwsgierigheid en uiteindelijk kom je uit bij tevreden of vrolijk. Het aangebrande eten kan uitmonden in pizza-avond. Het volgetekende behang kan de aanleiding zijn voor een gezamenlijke behang- of verfklus met je kind. Of het verplaatsen van de boekenkast 😉 En ook die dronken puber kan je iets vertellen over hoe jij wilt dat de dingen gaan. Misschien ga je nu eindelijk wel een keer een hele dag met hem op stap om erachter te komen wat er in hem omgaat.

Ga ermee aan de slag. Kleine stappen. Ga op ontdekkingsreis. Print deze blog uit en lees hem regelmatig.

Schrik niet van je boosheid en stop hem niet weg. Kijk er naar en probeer er achter te komen wat hij je wil vertellen.

En luister goed. Want je boosheid heeft het beste met je voor.

 Download dit artikel hier als PDF! Handig voor printen en ophangen 😉

Heb het goed!
Jeroen | De Praktijkvader

PS Wil je meer lezen over de – vaak ongrijpbare – emoties bij je kind en hoe je daar vanuit rust mee omgaat? Lees dan ook dit artikel: ‘Je kunt je kind niet even snel fixen. Maar hoe ga je dan wél om met al die ongrijpbare emoties?’