Op zoek naar vaders die wél deugen: 5 boeken die je moet voorlezen aan je kinderen

Harry Potter is een wees. Net als Frodo Balings, Pluk van de Petteflet en Sofie uit de GVR. Sneeuwwitje en Assepoester hebben een vader die hen overlaat aan een boze stiefmoeder. Klein Duimpje en Hans en Grietje worden door hun beide ouders achter gelaten in het bos. En zelfs in de oudste verhalen uit de bijbel en de Griekse oudheid zijn maar weinig betrouwbare vaders te vinden. Abraham wil zijn zoon Izaäk offeren. Odysseus is de eerste twintig jaar van het leven van zijn zoon Telemachos bezig met oorlog voeren en de weg terug naar huis te vinden.

Het is niet makkelijk om tussen al die dode, afwezige of slechte vaders, een vader te vinden die wel deugt. Je gaat bijna denken dat je zonder vader beter af bent.

En dat is jammer. Zeker nu in 2014 vaders worden aangemoedigd meer voor te gaan lezen met de campagne ‘Vaders voorlezen’.

Natuurlijk lees ik voor. Het is één van mijn favoriete dingen om te doen met de kinderen. Ook uit boeken zonder vaders. Of met uitermate slechte vaders, zoals het hilarische Matilda van Roald Dahl. Maar ik vraag me ook af wat voor effect al die boeken hebben op hoe kinderen over vaders denken. Als je nooit een fijne vader voorbij ziet komen in een boek, in hoeverre draagt dat bij aan het beeld dat je zelf hebt van wat een vader zou kunnen betekenen? Ik ben daar benieuwd naar. Zeker omdat het beeld uit boeken nog versterkt wordt door al die sullige, verstrooide, laffe of onhandige vaders in tv-reclames en films. Hoe vaker je iets leest of ziet, hoe gewoner het wordt.

Natuurlijk kunnen wij vaders natuurlijk zelf laten zien dat we wel betrouwbaar en aanwezig zijn – en dat doen we ook volop. Maar toch zou ik ook graag vaker een boek willen voorlezen waarin een vader voorkomt die er gewoon is voor zijn kinderen. Een leuke vader. Een vader waardoor je gaat geloven dat vaders zijn wat ze zouden moeten zijn: aanwezig, betrouwbaar en inspirerend. Boekenvaders waaraan wij ‘gewone’ vaders ons ook een beetje op kunnen trekken. Zeker weten dat we dan met nog meer plezier voorlezen.

Gelukkig zijn die boeken zijn er wel. Al is het goed zoeken. Hier vind je 5 mooie, leuke en spannende boeken waarin vaders voor de verandering nou eens wel goed uit de verf komen.

Wij gaan op berenjacht – Helen Oxenbury (van 3 tot 5 jaar)

Een vrolijke klassieker over een vader die met 4 kinderen op berenjacht gaat. Fijn voorlezen omdat er veel actie in zit. De vader loopt met zijn kinderen door het gras, een rivier, een moeras en daar horen allemaal geluiden bij om na te doen. Het leuke van dit boek is dat je je flink kunt uitleven bij het voorlezen. Van geluiden maken en stampen met je voeten tot ren – en stoeipartijen en een knuffelfeest onder de dekens (om je te verstoppen voor de beer). Daarnaast nodigt het boek je uit om van de bank af te komen en zelf op berenjacht te gaan in het bos. En in die berenjacht kun je als vader dan weer je eigen creativiteit  uitleven. Een compleet dag-programma dus. Maar kijk wel uit voor echte beren!

Mijn vader – Toon Tellegen (van 5 tot 9 jaar)

Zo mooi komen ze zelden. Dit boek zou iedere vader moeten krijgen bij de geboorte van zijn eigen kind. Jozef heeft een vader die alles kan. Echt alles. Hij kan heel lang worden, maar ook zo klein dat hij een koffertje past. En hij verkoopt heldendaden en heldhaftigheid. Soms trekt hij een leeuwenpak aan en gaat achter slechte mensen aan, voor zijn werk. Maar hij neemt Jozef ook mee op reis, naar Amerika en Afrika. En hij redt Jozelf van boze doktoren en douanebeambten. Toon Tellegen combineert eenvoud, kinderlogica, filosofie en prachtige zinnen tot een boek dat je heel vaak kunt voorlezen. Het boek bestaat uit korte verhalen waar je nog lang over na kunt praten en denken. Maar één ding is duidelijk: dit is een vader die wij allemaal heel graag zouden willen zijn.

Daantje de Wereldkampioen – Roald Dahl (vanaf 6/7 jaar tot …)

Dat dit boek in de lijst staat, zal niemand verbazen. Het is de inspiratiebron van mijn e-book ‘Hoe word je de vader die je wilt zijn? Van overleven naar sprankelen in 5 praktische stappen.’ Het is misschien niet het bekendste boek van Roald Dahl, maar wel één van zijn mooiste. Geen magie, pratende dieren of andere bizarre gebeurtenissen, maar een prachtig verhaal over een vader die zijn zoon in zijn eentje grootbrengt. Daantje en zijn vader wonen in een woonwagen, naast de garage en benzinepomp van zijn vader. Ze hebben weinig geld, maar dat weerhoudt ze er niet van om allerlei ‘kleine’ avonturen in de natuur om hun woonplek te beleven. Met als hoogtepunt een spectaculaire strooptocht naar de fazanten in het bos van de plaatselijke en onuitstaanbare grootgrondbezitter Victor Hazel. Als je maar één boek over opvoeden zou mogen lezen, neem dan deze. Meer heb je niet nodig.

Ronja de Roversdochter – Astrid Lindgren (vanaf 7/8 jaar tot…)

Mijn favoriete boek van Astrid Lindgren. Over overleven in de natuur en dat je als vader ook toe kunt geven dat je fout zit. Ronja heeft een nogal dubbele relatie met haar vader Mattis. Aan de ene kant is hij haar held, aan de andere kant is hij een rover die steelt van andere mensen. Daarnaast verbiedt hij haar om om te gaan met haar vriend Birk. Hij is de zoon rover Borka, de aartsvijand van Mattis. De relatie tussen vader en dochter ontploft en Ronja besluit om met Birk in een grot in het bos te gaan wonen. Ze wil daar blijven totdat Mattis de vriendschap tussen Ronja en Birk wel zal accepteren. Ronja kan overleven in het bos om dat haar vader haar dat geleerd heeft. Maar het is  voor Mattis onmogelijk om de zoon van zijn aartsvijand in zijn hart te sluiten. Toch lukt dat uiteindelijk wel. De liefde voor zijn dochter is groter dan zijn trots. Net voordat de winter begint, geeft hij toe dat hij fout zat. Hij sluit vrede met de andere roverhoofdman. Kracht en kwetsbaarheid komen in boek prachtig samen.

Het boek van Bod Pa – Anton Quintana (vanaf 11/12 jaar tot…)

Dit soms wat trage, maar fascinerende verhaal speelt zich af op de steppen van Mongolië. Perregrin is een jongen van een jaar of 15. En hij  heeft een been dat snel breekt. Dat is niet handig in een stam van nomaden die regelmatig hun yurten oppakken en verder trekken. Zijn vader heeft door dat het breken van het been voor een deel ook tussen de oren van de jongen zit, maar dat Perregrin dat niet in wil zien. Omdat Perregrin niet naar zijn vader wil luisteren, laat deze een oude, kleine, vreemde sjamaan komen: Bod Pa. Bod Pa is mank, lelijk, meestal dronken en lijkt nauwelijks geïnteresseerd in het been van de jongen. Maar er schuilt meer in de mismaakte sjamaan dan Perregin vermoeden kan. Er ontstaat een haat-liefde-verhouding tussen de sjamaan en de jongen. De sjamaan laat de jongen zien dat diens vader een veel grotere held is dan zijn zoon ooit gedacht heeft. En uiteindelijk heelt Perregrin zelf zijn handicap. Een mooi verhaal dat ook gaat over dat je het als vader niet altijd alleen hoeft te doen.

Nu is het aan jou. Ga vandaag nog naar de bibliotheek of surf naar Youbedo.com. Haal de boeken in huis en ga die mooie vaderverhalen voorlezen. Veel plezier ermee!

En als je boeken kent waarin nog meer inspirerende, echte of aanwezige vaders voorkomen, laat dat dan vooral weten in een reactie hieronder.

 

Warme groet!
Jeroen | De Praktijkvader

P.S. Dank aan Bas Waijers en Ivo Janssen voor tips.